Mỗi khi tháng 3 đến, những góc phố ở Hà Nội lại xuất hiện vài chiếc xe đạp nho nhỏ, chở theo những bông hoa bưởi trắng muốt đang tỏa hương thơm thanh mát, nhẹ nhàng. Vốn là loài hoa mang nhiều ý nghĩa với văn hoá Việt Nam, bạn hãy cùng Vườn Bưởi Tư Trung tìm hiểu thêm về loại hoa vô cùng đặc trưng này nhé.
Ý nghĩa của hoa bưởi trong văn hóa người Việt
Hoa bưởi, với màu trắng thanh khiết cùng hương thơm nhẹ dịu, từ lâu đã đi vào đời sống văn hóa và tinh thần của người Việt Nam. Loại hoa này đại diện cho nét đẹp thanh tao, tinh tế và dịu dàng của người con gái. Biểu tượng hoa bưởi thường được bắt gặp trong thơ ca đầy đằm thắm nhưng không kém phần quyến rũ: “Hoa bưởi tháng ba thơm mùi con gái”.
Không chỉ vậy, chùm hoa bưởi trắng nõn còn đại diện cho tình yêu ngây thơ, trong sáng và rất đỗi thủy chung. Không phải ngẫu nhiên mà nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn đã lựa chọn hoa bưởi cho cô gái “giấu một chùm hoa trong chiếc khăn tay” để tiễn người thầm thương ra trận. Mùi hương hoa bưởi thơm ngan ngát lại nhẹ nhàng tựa như tình yêu nồng thắm nhưng được tỏ bày.
Ngày xưa, các bà, các mẹ thường sử dụng hoa bưởi để gội đầu hay nấu nước lá tắm nên mùi hoa bưởi từ lâu đã gắn liền với hình tượng người mẹ, người bà quanh năm tần tảo, lao lũ với ruộng vườn. Chính vì thế, mùi hương hoa bưởi cũng được xem là tượng trưng cho những điều bình dị và gần gũi của nông thôn Việt Nam.
Xem thêm “Bưởi Tân Triều – Đặc Sản Tứ Tuyệt Biên Hoà, Đồng Nai“
Những tinh chất quý báu trong hoa bưởi
Không chỉ là loại hoa đẹp được sử dụng để tô điểm trong đời sống, hoa bưởi còn chứa nhiều dưỡng chất quý giá cho sức khỏe con người. Có rất nhiều loại tinh dầu được chế xuất từ hoa bưởi. Thành phần chính của chúng bao gồm: Nerolidol (30.90 – 40.04%) , Farnesol (14.30 – 23.47%), Linalool (9.23 – 27.6%).
Khi ở dạng tinh dầu, hoa bưởi có kết cấu lỏng, màu vàng nhạt, mùi thơm nhẹ nhàng, thanh thoát. Khi nếm thử, tinh dầu có hương vị cay nhẹ đầu lưỡi và hơi the mát. Do khá hiếm nên tinh dầu hoa bưởi thường có mức giá cao hơn so với các loại chế xuất khác như hạt hay lá.
Những công dụng kỳ diệu của hoa bưởi
Với thành phần chứa nhiều dưỡng chất, không quá khó hiểu khi hoa bưởi sở hữu nhiều tính năng tích cực đối với sức khỏe con người. Loại hoa này không chỉ có khả năng gia tăng sức đề kháng cho người sử dụng mà còn giúp chữa trị những căn bệnh nguy hiểm.
Nguyên liệu cho những bữa ăn ngon
Đây là một trong những công dụng phổ biến của hoa bưởi. Loại hoa này thường được bày bán rộng rãi vào mùa bưởi ở miền Bắc để phục vụ cho nhu cầu sử dụng của đông đảo người tiêu dùng.
Vài nắm hoa bưởi, đem ướp với mấy lạng đường phèn hay đường cát trắng, cất kỹ trong tủ chừng hơn tháng là đã thành món siro hoa bưởi thơm lừng, thích hợp để giải nhiệt vào mùa hè. Nếu muốn uống trà, khi pha trà chỉ cần cho vài vài bông hoa bưởi là hương vị đã khác, thơm dịu hơn rất nhiều.
Mùa hè oi bức, nhiều người thích nấu chè hoa bưởi để ăn giải nhiệt. Những nụ hoa bưởi ngọt ngọt, tan ngay trên đầu lưỡi kết hợp cùng đậu xanh bùi nhừ, đường phèn ngọt mát. Hương vị ấy đã trở thành nỗi nhớ trong miền ký ức của nhiều người con xa xứ.
Đơn giản và dân dã hơn, ấy là món hoa bưởi ướp với mía. Những thanh mía mật được gọt vỏ, xếp gọn gàng và trộn chung với hoa bưởi một vài tiếng là đã thanh mát lắm rồi. Đem bỏ món ăn này vào tủ lạnh và lấy ra thưởng thức, bạn sẽ cảm thấy vô cùng thỏa mãn khi thưởng thức.
Ứng Dụng Trong Lĩnh Vực Làm Đẹp
Là loại hoa chứa nhiều tinh dầu, hoa bưởi từ lâu đã được tận dụng để làm đẹp. Từ loại hoa này, người ta chiết xuất ra các loại dầu gội, dầu xả có tác dụng chống rụng tóc, nuôi dưỡng da đầu từ bên trong. Gội đầu bằng hoa bưởi còn giúp làm dày và mượt tóc.
Hàm lượng vitamin C trong hoa bưởi tương đối cao còn có tác dụng làm trắng, mịn và cải thiện tình trạng lão hóa da một cách hiệu quả. Loại hoa này cũng có khả năng dưỡng trắng da toàn diện. Vì tinh dầu hoa bưởi khá lành tính và an toàn nên bạn không cần quá lo lắng về khả năng kích ứng khi sử dụng.
Không chỉ tốt cho làn da, hoa bưởi còn có chứa pectin, naringin là những hoạt chất giúp đào thải độc tố trong cơ thể. Do đó, bạn sẽ loại bỏ được những chất có hại một cách hiệu quả để sở hữu thân hình trẻ trung, khỏe mạnh nhất.
Trị cảm mạo
Trong Đông Y, hoa bưởi được xem là vị thuốc khá phổ biến. Với tính ấm, vị cay the cùng hàm lượng vitamin C cao, loại hoa này có tác dụng nâng cao sức đề kháng và phòng tránh những căn bệnh như cúm mùa, cảm mạo.
Khi bị cảm mạo, bạn cũng có thể sử dụng hoa bưởi để giải cảm một cách đơn giản và an toàn. Phương thuốc này cần có các nguyên liệu như sau: lá bưởi, hoa bưởi và cùi bưởi phơi khô, lá sả, lá duối, lá cúc tần. Mỗi thứ từ 50gr trở lên cùng với 30gr muối và ½ trái chanh. Tất cả đem cho vào nồi nước và đun thật sôi trong vòng 30 phút để lấy nước cốt.
Sử dụng nước này xông hơ cơ thể khi còn nóng sẽ giúp bài trừ các tác nhân gây cảm mạo và hạn chế nguy cơ viêm đường hô hấp rất tốt.
Ngoài những công dụng nêu trên, bạn cũng có thể chưng hoa bưởi uống hàng ngày để chữa căn bệnh cảm mạo nhanh hơn. Lấy khoảng một nắm hoa bưởi, ½ quả chanh tươi hoặc 1 quả quất cùng 30gr đường phèn đem bỏ vào thố thủy tinh. Sau đó chưng cách thủy những nguyên liệu này rồi ăn cả nước lẫn cái để mang lại hiệu quả cao hơn.
Chữa đau dạ dày bằng nước hoa bưởi
Trong hoa bưởi có chứa hàm lượng tinh dầu cao cùng với hoạt chất Pectin tương tự như trong hạt bưởi. Hoạt chất này có tác dụng thúc đẩy quá trình tự chữa lành thành mạch dạ dày, ngăn ngừa các vết thương hở gây nên bệnh đau dạ dày. Chúng cũng giúp tăng sinh lợi khuẩn hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa một cách hiệu quả hơn.
Lấy khoảng 5gr hoa bưởi, cùng với một thìa cafe đường phèn hòa trộn vào nhau. Đun hỗn hợp trong 200ml nước với lửa to trong vòng 4 phút. Trong thời gian đun nhớ trộn đều để tránh hỗn hợp bị cháy. Khi hỗn hợp sôi lăn tăn, tắt bếp, để nguội và bảo quản trong tủ lạnh.
Đông y quan niệm, hoa bưởi có tính ấm, tốt cho tỳ vị. Sử dụng phương thuốc này hàng ngày sẽ giúp bạn cải thiện bệnh tình một cách hiệu quả. Với hàm lượng dưỡng chất cao, vị thuốc này cũng giúp hạn chế ảnh hưởng của cơn đau dạ dày cho người bệnh.
Tiêu đờm, thông đại tiện
Một trong những tác dụng khác của hoa bưởi là giảm đau và hỗ trợ chữa trị cho những người mắc bệnh về tiêu hóa và hô hấp. Do đó, loại hoa này thường được sử dụng để tiêu đờm, thông đại tiện cho những bệnh nhân kinh niên.
Cách làm vị thuốc này tương đối đơn giản. Bạn chỉ cần sử dụng khoảng 4gr hoa bưởi, một bát hoa đậu, nửa thìa gừng, một thìa đường phèn. Đầu tiên, hãy rửa sạch hoa bưởi và hoa đậu, đem để ráo. Gừng cắt thành từng lát mỏng. Đường phèn đem rửa sơ cho bớt cặn rồi tách thành từng miếng nhỏ.
Cho hoa bưởi và đường phèn đã chuẩn bị vào nồi và đun sôi khoảng 10 phút trên ngọn lửa to. Khi hỗn hợp đã sôi, tắt bếp và lọc bỏ bã. Cho phần nước này vào đun sôi, sau đó tiếp tục cho vào nước gừng và hoa đậu. Đun tiếp trong khoảng 10 phút cho tới khi gừng nhừ thì lấy ra ăn.